Công dụng, cách dùng Mướp khía

1. Mô tả

Cây nhỏ, hàng năm, leo lều. Thân thon xoắn, tua cuốn chẻ đôi. Lá mọc so le, vỏ quả dài, thùy nông và nhọn, gốc hình tim, đỉnh, mép có răng cưa, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt.
Hoa đực và hoa cái cùng gốc, mọc ở kẽ lá, màu vàng nhạt rất nhạt; hoa đực thu hái thành chùm, nhị 2-3; Hoa cái đơn độc, thuôn dài.
Quả hình mác có cuống dài, có 10 cạnh lồi rõ; Hạt xù xì, không cánh.
Mùa hoa quả: tháng 4-6.

2. Phân bố, sinh thái

Bí đao có nguồn gốc từ Ấn Độ, ngày nay loại cây này vẫn mọc hoang gần những quần thể trồng trọt. Tuy nhiên, trong quần thể giống, qua quá trình chọn lọc và du nhập, đã có một số giống chiến với kích thước và đặc tính khác nhau thích nghi với vùng trồng. Nó mọc rộng rãi ở các nước Á nhiệt đới, như Ấn Độ, Thái Lan, Malaixia, Inđônêxia, Campuchia … Ở Việt Nam, nó được tìm thấy ở các tỉnh phía Nam, nhưng nhìn chung vẫn ít hơn loài. mướp thường (L. ridndrica L.).

Dưa lưới là loại cây ưa sáng, ưa ẩm và phát triển rất nhanh vào vụ thu hoạch xuân hè. Cây trồng hướng nam thời điểm này là mùa khô nên tưới nước thường xuyên. Bí đao ra nhiều quả và thụ phấn chủ yếu nhờ côn trùng.

Lufa là một loại cây được nhiều người biết đến; quả non, nụ hoa (đực) làm rau; Lufa được dùng làm thuốc. Việt Nam xuất khẩu mặt hàng này.

3. Các bộ phận đã qua sử dụng

Toàn bộ cây bao gồm dây, lá và hạt.
Để lấy trái nghịch vụ, người ta thu hái trái chín vào mùa hè, rụng khi vỏ bắt đầu chuyển sang màu vàng và có xơ trong ruột, loại bỏ vỏ, hạt và phơi khô xơ.

4. Thành phần hóa học

Xơ mướp chứa saponin triterpenoide A, B, C, D, E, F, G (Chem, Pharm Bull. 1991, 39, 599; CA. 115, 1991, 89108e).

Toàn cây cũng có các protein có tác dụng làm bất hoạt các ribosome (Rhifaosom inactive protein) n trichokirin, trikosantin, momordin, plys ° n momorcodin s… (CA 120, 1994, 71903 d).

Nhân chứa 39,88% protein thô, 48,41% chất béo, 1,89% chất xơ, 2,24% pentosan, 3,61% đường khử và 4,77% tro.

Hạt rang chứa 19,9% chất dầu màu nâu nhạt với các đặc tính sau:

n25 = 1.4681, chỉ số xà phòng 188.5, chỉ số iốt 9.57, axit béo tự do (oleic) 1,1%, phần không xà phòng hóa 1%. Thành phần axit béo của da đầu bao gồm 24,13% axit béo bão hòa, 38,98% oleic và 37,09% axit linoleic (The Wealth of India VI. 1962. 178). Hai hợp chất, 3 – 28 – o heptaglycoside bidesmosic của axit oleanolic, acutoside H và acutoside I đã được phân lập từ hạt. Công thức cấu tạo của hai chất này đều có một protosaponin chung là axit oleanolic 3, o – [O – a – L – arabinopyranosyl] – (1 – »3) – (3 – D. glucopyranosyl acid uric Sự khác biệt giữa hai chất này là chúng liên kết với este của chuỗi đường.

Acutoside H là 28 – o [O – |3- D – xylopyranosyl – (l-*3)-0-P-D – xylopyranosyl (1 -> 4) [O – p – D – xylopyranosyl (1 —»3)-0-a-L rhamnopyranoxyl (1 -» 2) – a. L – arabinopyranosyl] este.

Acutoside Tôi 28 tuổi – o – [-0 – a – L – arabinopyranosyl (l->3)-0-p-D – xylopyranosyl (1 -» 4) [O – p – D – xylopyranosyl (1 -» 3)] – o – a – L – rhamnopyranosyl (1 -> 2) a – L – arabinopyranosyl]este (CA. 115, 155044 f, 1991)

Hạt dưa hấu cũng chứa một protein phá thai, cũng làm bất hoạt các ribosome (CA. 115, 1991, 127423 p).

Ngoài ra, trong hạt còn chứa các hợp chất ức chế trypsin (chất ức chế trypsin) LA1, LA2.

5. Công dụng

Ở Ấn Độ, cây có tác dụng nhuận tràng và làm sạch, được dùng để chữa bệnh ngoài da và hen suyễn, làm thuốc lợi tiểu và chữa chứng phình to lá lách. Trái cây sấy khô dạng bột là một phương thuốc chữa bệnh vàng da qua đường hô hấp. Hạt còn có tác dụng gây nôn, long đờm, an thần. Ở Indonesia, hạt được dùng để chữa bệnh sốt rét và các bệnh sốt khác, hạt được giã nhỏ để ăn sống hoặc trộn với mủ cây sữa. Ở Malaysia và Ấn Độ, nước sắc rễ dùng chữa rối loạn đường tiết niệu, sốt, tăng lực và dùng làm thuốc điều kinh. Ở Thái Lan, người ta dùng rễ, thân và lá tranh để chữa sốt. Ở Campuchia, người ta uống nước sắc thân, rễ để lấy sữa và dùng thân cây chiến kê phối hợp với các loại cây khác để súc miệng.

* Nguồn: Cây thuốc và động vật làm thuốc Việt Nam