Dây ký ninh (dây cóc) và bài thuốc dân gian điều trị bệnh sốt rét | Flowerfarm.vn

Nếu bạn là một người con của vùng núi rừng Tây Bắc thì không lạ gì loại cây dây leo mọc hoang, trên thân cây có những khía sần sùi – vâng đây chính là cây nho kynh Ninh, một loại cây nho nhỏ có công dụng chữa bệnh rất tốt.

Tên khoa học

Tên khoa học của dây là Tinospora crispa (L.) Miers, thuộc dòng máu dê (1).

Cây còn được gọi với các tên khác như: cây nho cạn, cây sốt rét, cây cóc dây, cây cóc Ninh – dây vậy có da sần sùi như da cóc …

Diễn tả

• Thân cây: Cây kim tiền thảo có hình dáng rất đặc biệt, thoạt đầu nhìn thấy loại thảo dược này bạn sẽ cảm thấy rất bất ngờ khi phần cuống có một lớp da sần sùi lan rộng khắp cuống của loại thảo dược này. Dây mọc cao nhiều mét, thường mọc thành bụi hoặc cây trong rừng.
• Lá: Cây thuộc họ tiết dê, lá hình tim, mặt lá màu xanh bóng, có gân đối xứng. Lá có màu xanh đậm ở trên, màu xanh lục nhưng ở dưới nhạt hơn.
• Quả hình bầu dục, khi chín có màu đỏ.
• Vui lòng xem các bức ảnh để có mô tả chi tiết hơn về loại thảo mộc này.

Hình ảnh của dây kyngin hay còn gọi là dây sốt rét

Phân phối, thu thập

Cây ít gặp ở đồng bằng mà chỉ có ở vùng núi cao và có nhiều ở các tỉnh miền núi Tây Bắc nước ta. Loại cây này mọc tốt ở sườn đồi, ven suối, nơi có nhiều cây bụi rậm rạp, thường có nhiều sung dại.

Trồng cây bằng thân, nhân giống cực kỳ đơn giản (Chỉ cần cắt một đoạn dây ngắn dưới đất, tưới đẫm nước, khoảng 2 tuần sau cây sẽ bén rễ và phát triển như cây con) Vì vậy nếu có mục đích trồng loại cỏ này sẽ tăng lên. sẽ rất thuận lợi cho bạn.

Người ta thường lấy cả thân cây (phần cuống già có nhiều gai nhọn), bỏ lá rồi thái thành từng lát mỏng phơi khô để làm thuốc.

Nếm

Cây có vị đắng, tính lạnh, thường được dùng làm thuốc chữa cảm mạo, phát sốt.

Sử dụng dây bảo mật

Kinh nghiệm dân gian thường dùng kỷ tử Ninh như một bài thuốc chữa bệnh sốt rét và một số công dụng tiêu biểu như:

• Điều trị bệnh sốt rét
• Cải thiện tiêu hóa
• Nuôi dưỡng cơ thể
• Điều trị cảm lạnh và sốt
• Điều trị vết thương ngứa ngoài da

Cắt dây thừng

Cách sử dụng dây mộc qua làm thuốc?

Dùng thuốc sắc trị sốt rét: Dây ký ninh khô 10 g, dây đau xương khô 15 g, cả hai đem sao vàng hạ thổ sắc uống hàng ngày dùng chữa sốt rét, hạ sốt do sốt rét (2).

Điều trị vết thương ngứa ngoài da: Dùng toàn cây đun với nước đặc để rửa vùng da bị viêm ngứa hiệu quả rất tốt.

Dùng nấu cao

• Người ta còn dùng dây này nấu thành cao để chữa sốt rét, bồi bổ và cải thiện tiêu hóa.
• Liều dùng: Cô đặc với liều lượng khoảng 1,5 g / ngày, chia đôi rồi pha với nước để uống hàng ngày.

Dùng để hít rượu

Đông trùng hạ thảo còn được dùng dưới dạng ngâm rượu thuốc dùng để bồi bổ cơ thể, cải thiện tiêu hóa, ngâm như sau:

• Tỷ lệ ngâm: 1 kg dây hà thủ ô khô sao vàng, ngâm với 3 lít rượu.
• Đun khoảng 1 tháng là dùng được
• Liều dùng: Mỗi ngày dùng 2 ly đến 3 ly rượu nhỏ, nên dùng trong bữa ăn.

Một số nghiên cứu về dây kynh Ninh

1. Xác định hoạt tính chống oxy hóa của thuốc kissiensis, được tiến hành bởi một nhóm nghiên cứu tại Đại học Lausanne, Lausanne, Thụy Sĩ và Đại học Airlangga, Surabaya, Indonesia (3).
2. Xác định hoạt động hạ đường huyết từ chiết xuất cây chó đẻ, được thử nghiệm bởi một nhóm nghiên cứu tại Trường Dược, Đại học Y, Đài Loan. Thực nghiệm tiêm trong phúc mạc trên chuột bị đái tháo đường. Nhóm nghiên cứu phát hiện thấy sự giảm đáng kể nồng độ glucose trong huyết tương ở chuột mắc bệnh tiểu đường loại 1 và bình thường do streptozotocin gây ra. Kết luận Cây Kì Ninh như một loại thảo mộc có tác dụng hạ đường huyết đáng kể (4).

Những lưu ý khi dùng làm thuốc

Tất nhiên, có một loại cây khác có tên khoa học là Tinospora cordifolia Miến có hình dáng tương tự, điểm khác biệt là cuống có khớp, nhưng khớp nhỏ dần. Theo kinh nghiệm dân gian thì loại thảo dược này cũng có tác dụng tương tự, dưới đây là hình ảnh vị thuốc này

Tinospora cordifoLIa Miers.

tham khảo: Dây nhân dài, rễ chữa vàng da, tiểu buốt, đau nhức xương khớp.

Nguồn tham khảo

1. Dây bảo mậtSách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản Y học năm 2004 – Bản in tr. 614, 615, ngày tham chiếu 14 tháng 2 năm 2020.
2. Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Namtập 1, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 649, 650, ngày tham khảo 14/02/2020.
3. Các thành phần chống oxy hóa và ưa béo của Tinospora crispahttps://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/s-2006-957466, truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2020.
4. Diterpenoids hạ đường huyết từ Tinospora crispahttps://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/np200692v, truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2020.