Lá ngón, loài cây cực độc và bi kịch tìm đến tử thần | Flowerfarm.vn

Dù lá thốt nốt chỉ phổ biến từ các tỉnh miền Bắc đến Nam Trung Bộ nhưng “tai tiếng” của nó cũng khiến người dân Nam Bộ nghe đến run sợ. Từ ngày còn cắp sách đến trường, dù chưa biết hình dạng của chiếc lá chết chóc đó như thế nào nhưng chúng tôi đều chắc mẩm câu:

“Nếu bây giờ tôi có một nắm lá, Ăn cho đến chết ngay, lòng khôn nguôi nhớ ”(Vợ chồng A Phủ)

Vì vậy, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường sử dụng “ngón tay cái” để pha trò, chọc cười nhau mà quên mất rằng đằng sau những câu chuyện cười ra nước mắt ấy là ẩn chứa những câu chuyện đẫm nước mắt về cái nghèo của con người, để rồi trong lúc bế tắc, họ đã tìm ra cái ngón và dẫn đến một bi kịch. tử vong. Tuy nhiên, không chỉ tập trung vào nguyên nhân dẫn đến tự tử mà những cái chết do ăn móng chân đều bắt nguồn từ việc chọn nhầm lá rau ngót và bi hài hơn: việc cố tình dùng lá cây để đầu độc người khác, thậm chí cả người, thân mình.

• 1 nam thanh niên tự tử bằng đầu ngón tay (congannghean.vn đưa tin ngày 6/5/2014)
• Ăn nhầm lá lốt, 4 người gặp nguy hiểm (phapluatdansinh.vn đưa tin ngày 12/5/2019).
• Bình Phước: Người phụ nữ thú nhận nhét lá cỏ cà ri vào canh để đầu độc chồng (nguoiduatin.vn đưa tin ngày 22/08/2018).

Một chút về lòng bàn tay

Cây ngón hay còn gọi là cây chùm ruột, cỏ cao, câu vân, ngón tay, ngón vàng, quýt hồ, tử vĩ thảo, hoàng đằng, hồ man Teng, khauuon …, có tên khoa học là Người sang trọng Xhelsemithuộc họ Hoàng Đằng: Gelsemiaceae (1).

Cây được coi là loại cây độc nhất ở nước ta vì chỉ cần ra 2-3 lá là có thể dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, ở Tây Bắc cũng có một loại lá béo, khác với lá độc, ăn được (hoặc xào với trứng vịt lộn). Tuy nhiên, chỉ có người bản xứ mới có thể phân biệt và sử dụng loại lá này. Vì vậy, vẫn tốt hơn là không thử nó.

Hoa bằng ngón tay

Về đặc điểm, cây là cây dây leo dài 5-7 m, lá mọc đối, hình bầu dục thuôn dài, nhẵn. Nhìn sơ qua, người ta dễ nhầm dây móng chân với cây chè trắng, tuy nhiên, hoa ngón rất khác (phớt hình phễu, 5 cánh hoa trông giống với hoa chuông vàng nhưng nhỏ hơn) (2) (3)).

Về độc tính của lá móng chân

Dây có chứa nhiều độc tố như glesemin, cumin, cuminid… Trong đó, rễ là bộ phận duy nhất, tiếp đến là lá, hoa, thân, quả (có phần già độc hơn phần mới).

Vô tình hay cố ý, ngộ độc lá lốt sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được giải độc ngay. Thông thường, chỉ cần sử dụng 2 – 3 lá ngón là có thể dẫn đến tử vong trong 1 đến 7 giờ. Khi bị trúng độc, nạn nhân phải đau đớn về thể xác như khát nước, đau họng, buồn nôn, chóng mặt, tụt huyết áp, sùi bọt mép … rồi tử vong (2) (3).

Hơn nữa, với độc tính mạnh và lây lan nhanh, chỉ cần ngắt lá để nhựa cây dính vào tay và tiếp xúc với thức ăn (hoặc vết thương) là nạn nhân cũng bị ngộ độc.

Hoa và lá

Về việc sử dụng lá làm thuốc

Các thí nghiệm trên động vật đã chỉ ra rằng chiết xuất cỏ cà ri có tác dụng giảm đau. Tuy nhiên, liều điều trị rất gần với liều độc nên không được áp dụng cho mục đích y tế. Ở Việt Nam, lá nón chỉ được dùng làm thuốc độc (2).

Ở Bắc Mỹ và Trung Quốc, nó được sử dụng để điều trị động kinh và giảm đau, nhưng rất hạn chế do tỷ lệ tử vong cao (3).

Một số cách giải độc lá ngón

Nếu phát hiện kịp thời, có thể cho lá cây vào giải độc bằng cách loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể ngay lập tức làm nạn nhân nôn ra rồi đưa đến trạm y tế.

• Cách 1: Dùng vòi bơm nước vào cơ thể người bệnh cho đến khi nôn hết nọc độc (nếu nặng phải pha loãng phân súc vật với nước rồi cho uống để nôn) (6).
• Cách 2: Lấy cả cây, rửa sạch, ép lấy nước, pha với nước ấm mà uống (4).
• Cách 3: Uống nhiều nước cam thảo (4).
• 4. cách: Lấy vỏ cây ngũ gia bì, vò nát, sắc lấy nước uống (4).
• 5. cách: Lấy lá kim ngân tươi, nhai kỹ rồi nuốt nước (hoặc lấy mật và lá kim ngân sắc uống) (4).

Thêm thông tin

• Ăn lá cọ để tự tử là một thực tế đau lòng nhưng phổ biến ở các vùng miền núi Đông Nam Á, nơi nghèo đói và trình độ dân trí thấp và không đồng đều (5). Có thể thấy, đằng sau thực trạng này ẩn chứa một câu hỏi dễ trả lời nhưng không dễ giải.
• Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy dịch chiết lá vối có tác dụng chống viêm, nhưng giữa tác dụng dược tính yếu và độc tính gây chết người của nó là một điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, cây hầu như chỉ được coi là một loại cây độc cần tiêu diệt (thực tế loại cây này có sức sống rất mạnh, khó bị tiêu diệt và mọc tràn lan ở nhiều nơi, kể cả gần các vườn rau).

tham khảo: Ấu tẩu (ô đầu phụ tử) là cây thuốc có độc, cần thận trọng khi sử dụng.

Hay nhin nhiêu hơn: Lá ngón – Mối đe dọa tiềm ẩn trong tự nhiên

Nguồn tham khảo

1. Lá cọ, https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1_ng%C3%B3n, ngày nhập: 19/12/2019.
2. Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Namtập 2, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 133.
3. Đỗ Tất Lợi, Những cây thuốc và vị thuốc Việt NamNhà xuất bản Y học, 1999, trang 314.
4. Trần Công Khanh – Phạm Hải, Cây độc ở việt namNhà xuất bản Y học, Hà Nội, trang 149.
5. Tác dụng dược lý và độc tính của ancaloit bằng Người sang trọng Xhelsemi Thứ mười, https://www.sciasedirect.com/science/article/pii/S0378874103002678, ngày truy cập: 19/12/2019.
6. Trở lại với lá cây – cây độc dễ kiếm hơn rau, https://baonghean.vn/ve-noi-la-ngon-thu-cay-kich-doc-de-tim-hon-rau-184683.html, truy cập: 19/12/2019.