các loại mai, cây cảnh, bonsai | Flowerfarm.vn

Xác định nhu cầu cây giống phục vụ sản xuất của gia đình tùy theo điều kiện kinh tế của gia đình.

Tùy theo kinh nghiệm nuôi và chăm sóc của gia đình.

Dựa vào tình trạng kinh tế gia đình.

Chọn những cây, hạt giống tốt mang về để chuẩn bị nhân giống

Chuẩn bị đất ươm, bầu ươm, môi trường ươm và các điều kiện cho phương pháp nhân giống.

Xử lý hạt giống, chọn hom, chọn cành để ghép.

Gieo hạt vào luống, tiến hành chiết cành, ghép cành.

Chăm sóc cây con, cành ghép – ghép phụ sau ghép

Chọn những cây vừa ý để trồng trong vườn sản xuất của gia đình

1. Yêu cầu đối với vị trí đặt vườn ươm

Chọn nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn giống phong phú, sản xuất đa dạng, dễ tiêu thụ, người dân có nhiều kinh nghiệm làm nông nghiệp… nhất là những vùng có truyền thống trồng và sản xuất giống lâu đời.

Việc tạo ra một khu vườn quy mô lớn cần phải tính đến tất cả các yếu tố để đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển, cũng như kế hoạch mở rộng của doanh nghiệp. Các bước cần thiết để tạo một vườn nhân giống bao gồm:

• 
  

  Trạng thái tự nhiên

Điều kiện hiện trường

Địa hình bằng phẳng, độ dốc không quá 5^o Tùy theo điều kiện từng nơi mà chọn hướng và độ cao dốc phù hợp. Hướng của độ dốc ảnh hưởng đến các điều kiện vi khí hậu và tác động phụ thuộc vào vĩ độ và độ cao.

• 
  

  Điều kiện thổ nhưỡng

– Chọn đất có thành phần cơ giới nhẹ, từ thịt pha cát đến thịt nhẹ, tơi xốp, thoáng khí.

– Đất có độ phì nhiêu cao, đủ ẩm. Mực nước ngầm đối với đất cát cao 1,5-2,0 m (tùy theo loại cây mà chọn mực nước ngầm cho phù hợp).

– Độ pH thích hợp với hầu hết các loại cây ăn quả là đất trung tính.

– Đất không có cỏ dại và đất đá.

– Cần điều tra trước khi lập vườn ươm và xử lý đất để diệt mầm mống sâu bệnh hại.

• 
  

  Những điều kiện kinh doanh

– Vườn ươm nằm gần nguồn nước sạch, đáp ứng đủ nước tưới cho cây cả về mùa khô và sinh hoạt của công nhân.

– Vị trí vườn ươm nằm ở trung tâm trồng cây để giảm vận chuyển và hư hại cho cây.

– Ngoài ra, vườn ươm nên gần đường đi.

Tùy theo tình hình cụ thể của mỗi nước mà lựa chọn một số điều kiện phù hợp nhất vì trên thực tế rất ít nước đáp ứng được tất cả các điều kiện trên.

2. Vị trí, chiều cao của vườn ươm cây cảnh

2.1. Vị trí nhà trẻ

Vị trí vườn ươm (cấm kỵ) bị ngập úng. Vì vậy, nền của vườn ươm luôn phải cao hơn những nơi xung quanh để tránh đọng nước và làm thối cành, giâm cành v.v.

2.2. Khu vườn cần được thông gió tốt

Vị trí đặt vườn ươm nên chọn ở những nơi có gió nhẹ, để không khí lưu thông đều trong vườn, không để không khí bị “lởm chởm”. Ở những nơi thông gió kém, cành giâm và chiết cành thường bị nhiễm nấm và vi khuẩn gây bệnh. Ở những nơi có gió lớn, độ ẩm trong vườn giảm nhanh có thể làm cho cành giâm, cành giâm bị khô héo.

Vì vậy, nếu vị trí nào chưa ưng ý, chúng ta cần linh hoạt để tạo ra những yếu tố cần thiết. Ví dụ: Nếu không có thông gió, nên dùng quạt; nếu gió rất mạnh, phải sử dụng lưới bảo vệ để ngăn chặn. Ngay cả hàng thủ cũng có thể linh hoạt tùy theo tình hình từng ngày.

2.3. Ánh sáng và bóng râm của vườn ươm cây cảnh

Vì cành giâm tách ra khỏi cây mẹ, ánh sáng quá mạnh (cường độ cao) cành sẽ không sống được. Ngược lại, những nơi không có ánh sáng mặt trời (nhất là sáng sớm) cũng không đạt yêu cầu (cây sẽ sinh trưởng kém), trừ khi dùng đèn điện để tạo ánh sáng.

Nên dựng lều để “giảm bớt” ánh nắng khi trời nắng nóng. Tỷ lệ nắng khoảng 30% từ khoảng 8 giờ sáng đến 16 giờ chiều.

Nếu diện tích nhỏ (khoảng 20 m²), mái có chiều cao khoảng 2,4 m. Trường hợp diện tích rộng thì nâng cao chiều cao của lều (mái che phía trên sẽ thoáng và ánh sáng phân bổ đều). Theo kinh nghiệm, khi ươm xong không nên vội ủ ngay một đống mà nên ươm thử một ít, kiểm tra xem có đạt yêu cầu không (nhất là những ngày nắng nóng).

Cách phòng trừ là tiến hành ủ 5-10 bầu, giâm cành để lại toàn bộ lá. Sau đó tưới toàn bộ vườn ươm như thể bạn đang chăm sóc toàn bộ vườn ươm. Nếu 2-3 ngày sau mà lá mẫu thử chuyển sang màu vàng nhưng không bị khô thì đạt yêu cầu. Ngược lại, lá khô không đạt yêu cầu. Trong trường hợp này, cần xem lại nguyên nhân do độ ẩm của không khí không đạt yêu cầu.

Cây còn nhỏ hoặc khi cắt, do vết cắt từ cây bố mẹ, ánh sáng quá mạnh (cường độ cao) cây sẽ không sống được. Ngược lại, những nơi không có ánh sáng mặt trời (nhất là sáng sớm) sẽ không tốt (cây sẽ sinh trưởng kém) nếu không sử dụng đèn điện để tạo ánh sáng.

2.4. Làm luống (luống) cho vườn ươm

Luống ươm có chiều dài tùy theo vườn ươm, nhưng chiều rộng chỉ nên khoảng 1,2 m để thuận tiện trong quá trình chăm sóc. Về chiều cao của luống, miễn là không có nước đọng là tốt.

Làm phẳng mặt luống, mặt luống nên phủ cát để giữ ẩm (nếu có cỏ mọc dễ nhổ). Lớp cát nên thấp hơn chu vi vòng (mép) để đỡ túi nylon hoặc chậu không bị rơi.

2.5. Cây cảnh vườn ươm vĩnh viễn

Loại máy ấp này có tuổi thọ cao, thực hiện được cả hai nhiệm vụ cơ bản của vườn ươm.

– Loại hình lò ấp được xây dựng với quy mô lớn, ở đây có đầy đủ đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật có trình độ, có công trình xây dựng cơ bản phục vụ cho việc nghiên cứu và sản xuất.

– Là loại hình cơ sở ươm tạo nhằm phục vụ nhu cầu quy mô lớn mang tính chất quốc gia, liên vùng và liên vùng.

2.6. Vườn ươm cây cảnh tạm thời

Đây là loại vườn ươm có nhiệm vụ chính là nhân giống, các hộ nông dân nhỏ lẻ thường sử dụng loại vườn nhân giống này. Bởi nó chỉ có thể tồn tại trong thời gian ngắn sau khi hoàn thành nhiệm vụ cung cấp đủ giống cho sản xuất và phù hợp với điều kiện, trình độ của nông dân.

Các loại lọ, túi ni lông, giỏ tre dùng để ươm và trồng cây

Mỗi loại sử dụng đều tốt nhưng cần chú ý các chi tiết sau:

Không nên sử dụng kích thước quá lớn (sau này sẽ gây nghẹt và sót lại chất trồng, chiếm nhiều diện tích). Vì cành mai không lớn nên ta chỉ chọn loại có chiều cao tối đa khoảng 10 cm và vòi chậu tối đa là 10 cm.

Nếu dùng túi nylon (nhựa) thì nên chọn loại có màu đen (trắng hoặc trong suốt khác, sau này rêu mọc xanh). Túi nylon nên để hở 8-10 lỗ ở đáy chậu.

3. Giá thể (giá thể) trồng cây cảnh trong giai đoạn vườn ươm

Nói chung, giá thể trong bình trong giai đoạn vườn ươm cần được giữ ẩm (nhưng không để đọng nước trong thời gian dài 4-5 tháng). Do đó, phương tiện, chúng ta phải sử dụng một trong các loại sau:

+ Tro trấu: Tro trấu là chất trồng rất tốt vì đáp ứng được các yêu cầu trên. Nhưng chú ý phần tro của vỏ cây nên có màu đen (hình than), càng lớn càng tốt. Vì nghiền nát (bột) sẽ làm trôi nước và nên để trên một tuần (sau khi lấy ra khỏi lò đốt). Nếu lấy ra sử dụng ngay sẽ làm chết hom (kể cả tưới nước cho nguội).

+ Bột xơ dừa: Bột xơ dừa dùng để dưỡng cành khá tốt. Nhưng có nhiều chất “làm se” và trong một số trường hợp, bị nhiễm mặn dễ làm hỏng cây. Để khắc phục, chúng ta cần ngâm bột ngũ cốc trong nước khoảng 1 – 2 ngày. Sau đó chắt lấy nước và ném vào nồi. Vì bột xơ dừa có khả năng dưỡng ẩm rất cao. Vì vậy, khi đổ bột dừa vào nồi cần nén nhẹ (hơi) một chút.

+ Cát: Cát xây (loại xây) vừa hạt, vừa chặt, ươm thân cây rất tốt. Vì chúng giữ ẩm nhưng không làm nước ổn định (không nên dùng ở vùng nước mặn).

Giai đoạn đầu chỉ cần điểm tựa để khi ra rễ có chỗ leo bám ổn định và cần có độ ẩm không khí để cành không bị co rút.

• 
  

  Trong vườn ươm có cần bón phân cho cây cảnh không?

Chỉ khi vết cắt có rễ và lá mới hút nước và phân bón thì mới bón phân.

Bón phân ở giai đoạn vườn ươm không những không có tác dụng mà còn có thể làm hom chết do hóa chất hoặc nấm mốc, v.v. trong phân đi vào vết cắt.

Đây là loại đất được khử trùng và trộn với đầy đủ dinh dưỡng cây trồng cho nhu cầu của cây cảnh, trong quá trình sinh trưởng không cần bón thêm phân, đất chuyên dụng phù hợp với những người chưa có kinh nghiệm về phân bón và không có thời gian trộn.

Nguồn: Giáo trình trồng và chăm sóc cây mai – Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn