Cây cói | Flowerfarm.vn

Tên tiếng Anh / Tên khoa học: Nệm Shichito

Tên khoa học: Cyperus ác tính Lamk.

Thuộc họ Cói: Họ Cyberaceae

Nguồn gốc của cói

Trên thế giới

Trên thế giới, cói có nguồn gốc từ Đông Nam Á, sau đó kéo dài về phía tây đến Iraq, Ấn Độ, bắc đến Nam Trung Quốc, nam đến Úc và Indonesia.

Ở Việt Nam

CŨCách đây 5 thế kỷ, nhân dân ta đã biết trồng nấm và làm đệm. Hiện nay, giống được gieo và gieo trồng tại 26 tỉnh, thành phố ven biển với diện tích 12.859 ha, tập trung ở 3 vùng lớn: Đồng bằng sông Hồng, Duyên hải Trung Bắc Bộ; Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Hai loài gây hại chủ yếu là nấm bông trắng (Cyperus tegetiformis) và nấm bông nâu (Cyperus corymbosus).

Nghề làm cói ở Thái Bình

Mô tả sơ bộ về cói

Cói, tên tiếng Anh thông dụng là Shichito matgrass, thực vật một lá mầm (Monocotyledones hay Liliopsida) bao gồm thực vật và cây dại thuộc chi Cyperus, họ nấm (Cyperaceae), nấm bậc (Cyperales). Họ nấm có khoảng 95 chi với 3800 loài, phân bố rộng khắp ở khắp nơi, nhất là vùng ôn đới và ôn đới. Trong đó chi Cyperus có 61 loài, hầu hết là các loài hoang dã. Chi Sỏi thường được mô tả là một loại cây cỏ sống lâu năm với thân rễ hoặc cây thảo sống hàng năm có rễ dạng sợi. 3 cạnh hoặc thân hình trụ. Các lá có dạng tuyến tính, đôi khi hình mũi mác. Cụm hoa có râu hoặc xim ở đầu gồm các hoa. Hoa lưỡng tính, không có bao hoa. Nhị có 2-3 cái. Quả 3 cạnh, đôi khi dẹt; đầu nhụy lan 3, đôi khi xẻ 2.

Cấu tạo của hạt giống cây gồm hai phần chính: phần dưới đất và phần trên mặt đất. Phần dưới đất có rễ và thân ngầm. Phần trên mặt đất gồm có thân khí, lá, hoa, quả và hạt.

Rễ đỏ

Rễ hạt mọc ra từ các hạch thân dưới đất. Rễ gồm rễ ăn sâu, rễ ngang và rễ ăn được. Rễ ăn sâu hút chất khoáng ở sâu dưới, rễ ngang hút chất màu trong lớp đất, rễ nổi hút chất dinh dưỡng hòa tan trong nước. Rễ nấm có khả năng ăn sâu đến 1m, nhưng phần lớn tập trung ở tầng đất 10-20cm. Rễ có màu trắng khi còn non, màu nâu khi già và màu đen khi chết. Phần cuống: Phần thân của nấm chia làm hai phần: phần dưới đất (thân ngầm) và phần trên (thân khí) là đối tượng thu hoạch. *. Cành chích hút, cuống ngầm: Những chồi đâm sâu xuống đất gọi là chích hút, chích hút già ở cuống ngầm. Cành hấp và cuống ngầm có hạch, mỗi đốt có vảy (vảy là dạng thoái hóa của lá). Cuống ngầm cũng duy trì chức năng của thân cây, vì nó có khả năng nảy mầm, đồng thời duy trì chức năng thu hái và cất giữ. Cành hút và cuống ngầm dùng để sinh sản vô tính.

Cơ thể của sự sống

Thân khí là một loại cỏ mọc theo nhóm. Mặt cắt ngang của cuống thường có 3 cạnh, lõm hoặc dẹt, phần gốc tròn hơn phần trên, màu xanh lục, xốp. Thể khí sinh ra có màu xanh lục sẫm rực rỡ khi còn trẻ, và màu vàng nhạt khi về già. Lá: Lá có bẹ ôm lấy cuống mọc từ gốc, 2 đầu bẹ thường dính nhau thành ống: lá xếp thành 3 dãy theo cuống. Lá gồm có lá vảy và lá hình mác. Những chiếc lá sớm nhất được hình thành để bảo vệ phần cuống ngầm. Lá quấn có 2-4 chiếc, làm nhiệm vụ quang hợp và bảo vệ phần mới ở gốc cuống. Lá có nhiệm vụ quang hợp và bảo vệ hoa. Hoa: Hoa diếc là loài hoa lưỡng tính, có cấu tạo hoa rất đơn giản và kích thước nhỏ, về khả năng thích nghi với thụ phấn nhờ gió. Hoa chỉ có 3 nhị, bao phấn đính ở gốc và vòi nhụy có đầu có rãnh 3. Bộ nhụy gồm 3 lá noãn hợp lại ở bầu trên, một ô chỉ chứa một bầu nhụy, một vòi nhụy và 3 vòi nhụy dài. Quả và hạt: Quả hạt là loại quả khô, có hạt, thường có hình bầu dục, ít khi thuôn dài hoặc thuôn dài. Cây con rất nhỏ, có nội nhũ bột bao quanh phôi, gieo hạt có thể trồng trên cây.

Sự sinh trưởng và phát triển của cây cói

Thời kỳ sinh trưởng của cây bụi (từ thân nấm đến khi ra hoa, chết đi) có vòng đời chỉ 34 tháng, nhưng tuổi thọ của thân ngầm của tất cả các loài cây bụi que kéo dài đến hàng vạn năm. năm hoặc hơn tùy theo điều kiện thổ nhưỡng và kỹ thuật chăm sóc. Vòng đời của cây giống từ khi nảy mầm dưới đất đến khi thu hoạch được chia thành 4 giai đoạn chính: nảy mầm dưới đất, khoan và đánh bóng, cương cứng, ra hoa và trưởng thành. Các thời kỳ sinh trưởng và phát triển này chịu ảnh hưởng trực tiếp của các yếu tố bên ngoài và liên quan chặt chẽ đến các yếu tố cấu thành năng suất.

Giai đoạn 1: Thời kỳ nảy mầm của thân ngầm

Thời kỳ nảy mầm bắt đầu sau khi cấy hạt (thân ngầm có một đoạn cuống) trên ruộng. Trong điều kiện thuận lợi, các chồi nằm ở các đốt trên của thân ngầm sẽ nảy mầm và phát triển thành các cành mới. Mỗi cuống ngầm thường có 4 chồi trong đó chồi 1 và chồi 2 luôn ở trạng thái hoạt động, chồi 3 và 4 ở trạng thái ngủ, được bảo vệ bởi bẹ và lá có vảy.

Khi gặp điều kiện bất lợi như ngập úng, nồng độ muối cao, chồi 1 và 2 bị tràn và có thể chết, còn chồi 3 và 4 an toàn, khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ tiếp tục phát triển.

Kỳ 2: Thời kỳ cấy và trồng trọt

Xỏ lỗ là công đoạn đầu tiên của tay nghề. Từ cây con 1 đến cuống ngầm sẽ mọc ra 2 nhánh, hai nhánh mọc từ một lá mầm sẽ tạo thành hai ngọn, khi những nhánh đó trồi lên khỏi mặt đất 5-20 cm mà lá hình mác chưa mọc ra gọi là chích nấm. Sau khi chích, các lá hình mác mọc ra từ 5-7 ngày và được gọi là hình mác. Thời kỳ đâm chồi của cây cói chiếm một thời gian dài trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Số lượng và chất lượng hạt tiêm quyết định năng suất và chất lượng của hạt giống.

Kỳ 3: Thời kỳ trỗi dậy

Khi nhánh có lá hình mũi mác cách bẹ ngoài 10 cm thì cuống nấm bắt đầu nhô lên. Thời gian đạt đỉnh từ khi ra nhánh đến khi thân ngừng sinh trưởng kéo dài khoảng 30 – 45 ngày. Nhiệt độ ảnh hưởng rõ rệt đến thời kỳ sinh trưởng cao, ở nhiệt độ 25-270C nấm phát triển mạnh. Nhiệt độ thấp làm hạn chế chiều cao làm cho nấm nhỏ, thấp và nhanh chết. Nhiệt độ cao kèm theo mưa ảnh hưởng đến sự phát triển của nấm.

Kỳ 4: Thời kỳ ra hoa và chín

hoa dưa hấu

Hoa chỉ nở trong điều kiện ngày ngắn. Chồi hoa hình thành trên các kẽ lá hình mác ở đầu khí sinh. Đối với thu hoạch cưa ở miền bắc, hoa nấm nở từ tháng 5 rồi tàn vào giữa tháng 6. Còn mùa đỏng đảnh thì tháng 8 hoa nở, đến giữa tháng 9 thì bắt đầu tàn. Hoa khô và chín từ dưới lên. Hoa đầu và hoa cuối thường xuất hiện cách nhau 9-10 ngày.

Đặc điểm sinh lý của cói Cyperus malaccecular Lamk.

Cói là cây chịu mặn và cần có đủ độ mặn để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Để đạt năng suất cao, chất lượng hạt giống tốt, ngoài đất màu, đất cần có độ mặn 0,1-0,2%.

Yêu cầu sinh thái của loài cói Cyperus malaccecular Lamk.

– Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp để nâng ngực là 22-280C, ở nhiệt độ thấp dịch tiết ra chậm lại, khi nhiệt độ dưới 120C sẽ ngừng phát triển, nếu cao hơn 350C sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của vú. Đặc biệt giai đoạn cuối sinh trưởng chậm, ở nhiệt độ cao nấm giảm xuống nhanh (bị chết từ trên xuống dưới).

– Ánh sáng: Trắc bá là cây không phản ứng mạnh với quang kỳ. Sự ra hoa không phụ thuộc vào thời gian trong ngày. Nấm rơm là loại cây ưa sáng. Trụ cần nhiều ánh sáng trong thời kỳ làm việc, sau khi chích hút và trải lá. Ánh sáng có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp của cây và sự kéo dài của hạt.

– Gió: Tốc độ gió ở mức trung bình, có tác dụng lưu thông không khí, điều hòa độ ẩm, giảm sâu bệnh, cây trồng sinh trưởng tốt. Tuy nhiên, tốc độ gió lớn ảnh hưởng đến khả năng đồng hóa của nhà máy. Gió mùa Đông Bắc, gió heo may có thể làm nấm nhanh tàn và xuống đất nhanh.

– Nước: Nước cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng và phát triển của hạt giống. Trong thực vật có hạt, nước chiếm 80-88%, vì vậy nước là nhu cầu quan trọng cho sự sinh trưởng và phát triển của hạt.

– Yêu cầu về đất: Mít là cây chịu mặn và cần có đủ độ mặn để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, đất trồng cây lấy hạt thích hợp nhất là đất phù sa, màu mỡ ở vùng ven biển hoặc ven sông nhiễm mặn, độ sâu từ 40 – 50 cm trở lên; độ chua pH từ 6 – 7; độ mặn từ 0,10-0,20%, tiêu úng.

– Dinh dưỡng khoáng: Skaja có khả năng hấp thụ dinh dưỡng rất mạnh để sinh trưởng và tạo sinh khối, tức là càng bón nhiều thì hạt cây càng hấp thụ được nhiều.

+ Bón phân đạm đầy đủ làm cho hạt thấm nhanh, nhanh chóng, phủ kín mặt ruộng, sinh trưởng mạnh, cao, to, chậm ra hoa, chết và tăng năng suất đáng kể.

+ Phân lân có tác dụng làm tăng chất lượng hạt giống một cách rõ rệt. Bón lót đầy đủ phân lân cho sợi chắc, sợi bền và trắng hơn, tăng tỷ lệ tách hạt. Hơn nữa, lân còn có tác dụng làm cho hạt chín sớm, hạn chế sâu bệnh.

+ Phân Kali có tác dụng sinh trưởng tích cực và có tác dụng làm tăng phẩm chất của nấm, giúp cứng hạt, giảm sâu bệnh và làm cho sợi hạt trắng hơn.

Các sản phẩm từ hạt giống và tác dụng của nó đối với việc gieo trồng hạt giống

+ Quy mô chủ yếu dùng để đan chiếu và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ từ nấm như: túi, làn, dép, mũ khăn và nhiều mặt hàng thông dụng khác. Khi sử dụng nệm, các sợi nấm được tách ra, phơi khô rồi sấy khô. Sợi hạt có thể được kéo thành sợi lớn hơn thay vì được sử dụng như một sợi toàn bộ. Sản phẩm giống Thị trường trong nước tiêu thụ 30% sản lượng giống. Phần còn lại được xuất khẩu.

Nông dân thu hoạch và sơ chế thành phẩm

Dệt nệm

+ Gieo hạt có tác dụng bảo vệ các phích.

+ Gieo hạt có tác dụng cải tạo đất mặn.

+ Ở Việt Nam hạt cũng được dùng làm thuốc, bộ phận dùng là thân rễ hoặc thân ngầm. Thân ngầm chứa 3,1% tanin; 0,7% flavonoid; 0,5% tinh dầu và 0,5% ancaloit.

+ Lá một số loài nấm dùng làm thức ăn gia súc.

+ Ở một số loài khác có chứa tinh dầu và dầu béo bậc thấp có khả năng cải tạo môi trường nước ở vùng đất chua mặn trở nên nhạt màu hơn. Một số loài dã quỳ có dáng, hoa làm cây cảnh cũng được một số nghệ nhân quan tâm phát triển. Khi phân hữu cơ bị phân hủy và các sản phẩm phụ của nó được sử dụng làm phân hữu cơ.

Xem thêm Video Clip: Kinh nghiệm làm khăn trùm đầu theo cách truyền thống | VTC

https://www.youtube.com/watch?v=t0u8wBD8GxM

Admin tổng hợp lại bởi: Wikipedia, kỹ thuật trồng nấm – VIRI