Cây Tre – Đặc điểm, Phân Loại Và Kỹ Thuật Trồng Tre | Flowerfarm.vn
Posted on by
Có thể nói cây tre là loại cây thân thuộc và ghi dấu trong kí ức của mỗi người Việt Nam. Đâu đâu ta cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh những lũy tre làng xanh tốt quanh năm cho đến những sự tích gắn liền với hình ảnh cây tre này rất nhiều. Tre có sức sống mạnh mẽ và luôn luôn xanh tốt từng lớp tre lớn lên liên tiếp tạo thành lũy tre to khỏe.
Vốn quen thuộc là thế ấy vậy mà nhiều người vẫn chưa từng biết đến hoặc quan niệm rằng loại cây này không có hoa. Tuy nhiên trên thực tế cây tre có thể cho ra hoa và cho quả. Nhiều người chưa từng một lần nhìn thấy hình dáng của hoa như thế nào nên họ khá tò mò khi có nhiều thông tin hoa tre nở.
Hình ảnh những cây tre mọc thành bụi tượng trưng cho sự đoàn kết
Cây tre là gì?
Tre thuộc loài cây thân cỏ có cấu trúc thân khá đặc biệt. Chúng thuộc phân họ Bambusoideae, họ Poaceae. Theo các nhà khoa học thì tre là loại cây có tốc độ phát triển nhanh nhất trên thế giới. Trong khi các loại cây lấy gỗ khác phải mất hàng vài chục năm mới có thể khai thác được thì cây tre chỉ cần từ 3-5 năm là đã có thể cho thu hoạch thân. Loại cây này có sự tái tạo tự nhiên mà không cần phải trồng mới như những loại cây thân gỗ khác.
Những cây tre hiên ngang vươn mình đầy sức sống
Những cây tre hiên ngang vươn mình đầy sức sống Tre có thân gỗ bên trong rỗng và phân thành nhiều đốt khác nhau. Trên thân của chúng thường có mấu và thường mọc ra cành non và lá ở những mấu này. Tre sinh sản hữu tính bằng việc đẻ nhánh từ những cây non và thường mọc thành từng quần thể chư không mọc thành các cá thể riêng lẻ.
Tuy được xếp vào nhóm những loại cây phát triển nhanh nhất thế giới nhưng chỉ đến khi gần về cuối đời hoa tre mới nở. Một cây tre bình thường chỉ nở hoa một lần duy nhất vào giai đoạn từ 60-100 năm cuộc đời chúng. Quãng thời gian này ngang bằng một đời người thế nên nhiều người cả đời không được nhìn thấy loại hoa này cũng là chuyện bình thường.
Tre mọc thành bụi với nhau thì hoa tre khi nở cũng ra thành từng chùm với một màu vàng nhạt. màu sắc này của tre sẽ thay đổi tùy vào từng loài. Sau khi ra hoa thì tre sẽ ra quả còn được người dân gọi là cơm tre. Một kết thúc khá buồn là khi hoa tre nở cũng sẽ là lúc mà cây tre lụi tàn mãi mãi không thể hồi sinh.
Nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu về hiện tượng này và có nhiều lời giải thích là di trong quá trình ra hoa đã khiến tre phải tiêu tốn quá nhiều năng lượng nên khiến cây mất sức không thể hồi sinh được sau khi trổ hoa. Nhiều người theo quan niệm tín ngưỡng thì cho rằng tập tính của tre là tre già sẽ nhường chỗ cho cây con mọc lên.
Bụi tre gắn liền với tuổi thơ của bao đứa trẻ làng quê
Đặc điểm sinh thái của cây tre
Qua bề mặt hình thái chúng ta có thể rất dễ hình dung được tre như thế nào và nhận biết một cách dễ dàng. Mỗi bộ phận của cây tre đều có một công dụng rất tốt cho cuộc sống của chúng ta.
Thân tre
Thân ngầm mọc cụm: Đây là cách phát triển của một số loài điển hình như: Tre gai, Lồ ô, Hóp sào,.. thân có dạng hợp trục chia làm 2 phần là cổ thân ngầm và thân.
Thân ngầm tre mọc tản: Phần thân ngầm bò lan trong đất. Vì các măng mọc ra từ thân ngầm bò lan trong đất cho nên các thân khí sinh tre, trúc không cụm lại mà phân bố thưa trên đám rừng.
Thân khí sinh: bao gồm phần gốc thân và thân. Phần thân tre trên mặt đất có thể cao từ 1 – 20 m, đường kính từ 1 – 25 cm, thường hình tròn nhưng cũng có nhiều hình dạng đặc biệt.
Thân tre có rất nhiều công dụng từ dùng làm vũ khí đến vật liệu xây dựng. Được đánh giá là thép xanh trong thời đại mới. Có thể thay thế rất nhiều nguyên vật liệu khác.
Lá tre
Đây là cơ quan quang hợp của cây tre. Phân biệt lá rẻ dựa vào những đặc điểm như sau:
Phần lá tre không có lông tơ.
Lá của cây tre được cấu tạo có 2 phần: Bẹ lá, phiến lá.
Phần bẹ lá thường dài, có hình lòng máng, gắn chặt vào cành từ phần nối giữa bẹ lá và phiến lá là cuống lá, cuống lá thường ngắn chỉ vài mm, ngoài ra còn có tai lá, lưỡi lá.
Phần phiến lá có 3 – 5 đôi gân lá song song.
Lá tre tuy không có tác dụng gì nhiều nhưng đã giúp con người tạo thành một hàng rào từ nhiên chống thú rừng xâm hại làng từ xưa. Che bóng mát cho bao nhiêu làng quê,…
Rễ tre
Rễ tre là loại rễ chùm và mọc ra từ thân ngầm của tre giúp hút chất dinh dưỡng nuôi thân. Số lượng rễ ở phần thân khí sinh sẽ biến đổi theo điều kiện đất và kích thước, tuổi của thân khí sinh. ở đây tập trung rất nhiều rễ cây.
Khi thân khí sinh đã già > 6 tuổi thì số lượng rễ và lông hút của nó cũng giảm đi.
Có chiều dài khoảng 70cm khi mọc ở phần đốt thân ngầm.
Rễ được sinh trưởng từ phần gốc của một cây măng
Rễ tre rất vững chắc giúp tre có thể đứng vững trong giông bão.
Hoa tre
Hoa của tre có thể kết thành quả như lúa. Hoa có bao hoa, nhị và nhụy. Bao hoa thường có ba dạng mày, mày ngoài (bao ngoài), mày trong (bao trong) và mày cực nhỏ (vảy). Số nhị thường có 3 hoặc 6 nhị, chỉ nhị dài, đầu mang hai bao phấn. Nhụy có bầu, cột nhụy và 1–3 núm nhụy.
Phân bố của Cây tre
Cây tre có hơn 1000 loài, nhưng phân bố chủ yếu ở các nước nhiệt đới và á nhiệt đới. Loại cây này thường mọc hỗn giao với một số loài cây gỗ khác. Theo thống kê, trên toàn thế giới có diện tích tre lên đến 14 triệu ha. Trong đó, số lượng mọc thành cụm, quần thể chiếm 3/5, tre mọc riêng lẻ chiếm 2/5. Chi tiết được thống kê như sau:
Tên nước
Số loài
Diện tích x 1000ha
Loại quần thể
Ấn Độ
136
4.000
Mọc cụm
Myanmar
90
2.170
Mọc cụm
Thái Lan
50
1.000
Mọc cụm
Manggala
30
570
Mọc cụm
Campuchia
287
Mọc cụm
Việt Nam
92
230
Mọc cụm
Nhật Bản
230
88,2
Mọc tản
Indonesia
30
60
Mọc cụm
Malaysia
44
20
Mọc cụm
Philippin
55
8
Mọc cụm
Hàn Quốc
13
8
Mọc tản
Sri lanka
10
2
Mọc cụm
Trung Quốc
500
7000
Mọc tản
Đài Loan
60
1.700
Mọc cụm
Các loại tre ở nước ta
Stt
Loại
Tên khoa học
1
Vầu xanh
Acidosasa
2
Vầu ngọt
Acidosasa sp.1
3
Vầu xanh
Acidosasa sp.2
4
Vầu
Acidosasa sp.3
5
Tre đắng Yên Tử
Arundinaria sp.5
6
Tre
Bambusa
7
Tre rừng
Bambusa aff. sinospinosa McClure
8
Tre
Bambusa aff. funghomii McClure
9
Tre gai
Bambusa blumeana Schultes
10
Tre sọc trắng
Bambusa cf heterostachya (Munro) Holttum
11
Tre ven Long Thành
Bambusa flexuosa Schultes
12
Tre lạt
Bambusa intermedia Hsueh et Yi
13
Tre bông
Bambusa maculata Widjaja
14
Tre sọc vàng
Bambusa multiplex cv Alphons-Kazz
15
Tre hàng rào
Bambusa multiplex cv Fernleaf
16
Tre đá
Bambusa remotflora Kuntze
17
Tre là ngà
Bambusa sinospinosa McClure
18
Tre đùi gà
Bambusa ventricosa McClure
19
Tre mỡ
Bambusa vulgaris Schre ex Wend
20
Tre vàng sọc
Bambusa vulgaris Schre ex Wend cv Vittata
21
Tre bụng phật
Bambusa vulgaris Schre cv Wamin McClure
22
Tre trẩy
Bambusa sp.2
23
Tre Đông Khê
Bambusa (Lingnania) sp.3
24
Tre lục bình
Bambusa sp.7
25
Tre không gai Tân An
Bambusa sp.14
26
Tre trãi Long An
Bambusa sp.15
27
Tre dẻo Hà Giang
Bambusa sp.22
28
Tre leo Tân Phú
Bambusa sp.23
29
Tre cần câu
Bambusa sp.25
30
Tre mốc Quản Bạ
Bambusa sp.26
31
Tre nhỏ Sa Pa
Chimonocalamus sp.1
32
Tre hoa
Dendrocalamus sp.
33
Tre trinh
Dendrocalamus aff latiflorus Munro
34
Tre dây/mạy vói
Gigantochloa sp.1
35
Tre lông
Kinabaluchloa
36
Tre lông Bidoup
Kinabaluchloa sp
37
Tre thịt
Melocalamus
38
Tre thịt Cúc Phương
Melocalamus cucphuongensis sp.nov
39
Tre thịt Pà Cò
Melocalamus pacoensis sp.nov
40
Tre thịt Lộc Bắc
Melocalamus blaoensis sp.nov.
41
Tre thịt Trường Sơn
Melocalamus truongsonensis sp.nov
42
Tre thịt Kon Hà Nừng
Melocalamus kbangensis sp.nov
43
Tre thịt rỗng ruột
Melocalamus sp.1
44
Tre thịt Tân ấp
Melocalamus sp.2
Kỹ thuật trồng và chăm sóc Cây tre
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây tre được trải qua những quá trình như sau:
Đất trồng tre
Cây tre phải được trồng trên vùng đất cao, không để bị ngập úng. Cung cấp khoảng 10 – 15kg phân hữu cơ để có thể giúp cây bén rễ nhanh. Mật độ trồng cây trên 3m một cây.
Chọn giống và trồng tre
Loài tre có rất nhiều cách nhân giống thân ngầm, gốc, hom cành hoặc trồng bằng hạt. Nhân giống nên chọn những cụm tre phát triển tốt, không bệnh, chưa ra hoa.
Sau đó đặt cây tre giống xuống hố với góc nghiêng khoảng 45 độ. Tiếp theo dùng đất mịn và lấp đầy các hố và nén chặt lại. Trồng xong tiến hành tưới đẫm nước.
Chăm sóc và thu hoạch cây tre
Mỗi năm tiến hành bón thúc hai lần, thường xuyên phát cây còn để cho những thân cây to lớn phát triển tốt nhất. Măng tre sau khoảng 2 năm trồng. Còn thân cây tre lớn sẽ được khai thác sau 2 – 4 năm trồng.