Kỹ thuật thu hoạch và bảo quản mận đảm bảo chất lượng cao | Flowerfarm.vn

1. Kỹ thuật thu hoạch mận

1.1. Yêu cầu sản phẩm trong quá trình thu hoạch:

– Tùy theo mục đích sử dụng mà tiêu chuẩn sản phẩm khác nhau.

– Quả thu hoạch to, không bị dập nát, trầy xước, nhiễm sâu bệnh và có màu sắc quả đẹp đặc trưng cho giống. Ví dụ như quả mận khi chín có vỏ màu xanh tím, quả mận sau vỏ quả có màu xanh vàng, quả mận khi chín có màu huyết dụ …

– Quả mận đóng hộp phải đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, quả không bị dập, nát, sâu mọt hoặc có triệu chứng nhiễm vi sinh vật, côn trùng. Lớp bột trên bề mặt quả được bảo quản khi thu hoạch, vận chuyển và xử lý thì chất lượng bảo quản càng tốt.

1.2. Xác định thời điểm thu hái mận

– Căn cứ xác định thời điểm chín của quả: Thời gian từ khi ra hoa đến khi quả chín của từng loại giống.

– Màu sắc của quả đậu: Chỗ đầu tiên đổi màu là vết lõm ở cuối quả, xa cuống nhất. Màu sắc nhạt dần từ xanh nhạt đến vàng nhạt, sau đó chuyển sang vàng đậm, đỏ hoặc tím tùy theo giống.

– Khó và dễ rụng quả.

– Mận thường chín từ tháng 4 trở đi, tùy theo giống.

– Lựa chọn hai mươi chín loại rau dựa trên mục đích sử dụng. Còn ăn tươi thì người ta chọn sớm, ít hay nhiều tùy nơi sử dụng, xa hay gần nơi sản xuất, vì quả càng chín, càng mềm, khó vận chuyển và phải đi xa. , bạn phải hái càng nhanh khi mận vẫn còn xanh. Trong trường hợp tiêu thụ quả chín hoặc để chế biến rượu cần đợi quả chín hẳn mới thu hoạch. Nếu để tiêu thụ dài ngày thì nên vận chuyển, thu hái quả khi còn non, độ già của quả từ 70-90%, tức là 7-10 ngày trước khi quả chín.

– Thu hoạch còn xanh hay chín tùy theo giống, ví dụ mận Hậu Bắc Hà khi chín ăn rất mềm không thể lấy đi được, nên lấy còn tương đối xanh. Nếu bạn hái mận khi đã bắt đầu chín thì có thể bảo quản được 10-15 ngày, quả sẽ mềm nhưng không bị thối.

– Thu hoạch lúc thu hoạch ảnh hưởng đến chất lượng của đồ hộp mận. Độ chín 15 – 20% thích hợp bảo quản ở nhiệt độ phòng hơn, còn ở nhiệt độ lạnh, độ chín 20 – 30% là tốt nhất, vì ở độ chín này chất lượng cảm quan của mận đẹp hơn. Mận sau 4 ngày bảo quản vẫn bóng, đặc và tươi.

1.3. Chuẩn bị dụng cụ để hái mận

– Cần chuẩn bị thang, rổ, rá để hái quả và phương tiện vận chuyển.

– Để chuẩn bị cất một tấn mận cần chuẩn bị những dụng cụ sau:

+ Rổ tre hoặc rổ nhựa lớn: 10 cái

+ Nồi lớn 200 Lít: 5 cái

+ Găng tay cao su: 2 đôi

+ Giấy đóng hộp: 10 kg

+ Loại nhiệt kế: 100 độ C

+ Dụng cụ cần thiết để xử lý: Hóa chất diệt nấm 1 kg / tấn, túi nylon (30×40 cm) 2,5 kg / tấn, etylen hấp thụ 1 kg / tấn.

– Nhà kho:

+ Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, không bị mưa tác động.

+ Mặt bằng kho khoảng 20 m² gạch hoặc xi măng.

+ Kệ để rổ, rá.

– Vì mận được thu hoạch vào mùa hè, là thời điểm nóng nhất trong năm (32 – 30).^oC) nên yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ thường phải khô ráo, thoáng mát.

– Để tận dụng không gian lưu trữ, nên bố trí các kệ có kết cấu để đặt túi, rổ, rá đựng mận. Thúng hoặc rổ phải nhẵn, không có cạnh sắc để tránh ma sát và bầm dập.

– Kích thước sọt, rá đựng bao mận cần thích hợp để đựng được khoảng 8 – 10 kg mận (kích thước khoảng 50 x 30 x 20 cm). Tránh bóp rổ vì nhiều lớp và cũng đủ để đựng dễ dàng.

– Nếu thùng đủ chắc chắn, thùng có thể được đặt theo đường chéo và không cần điều chỉnh. Chú ý không đè lên quả khi đặt giỏ. Đối với kho lạnh, cần có dàn để tận dụng dung tích kho.

– Khay hoặc rổ, rá để đựng các bao mận (mỗi bao khoảng 4 kg)

1.4. Kỹ thuật thu hái mận

– Thu hái từ dưới lên, từ ngoài vào trong, thao tác nhẹ nhàng, không làm dập, xước quả vì quả giàu dinh dưỡng, hàm lượng đường cao rất thích hợp cho vi sinh vật xâm nhập gây thối.

– Trong thời gian thu hoạch, chúng ta có thể dàn hàng trên cây hoặc trèo lên các bậc thang để hái quả. Không hái trộm cành hái trái để tránh làm gãy cành.

– Hiện nay ở các nước phát triển người ta thu hái mận bằng ô tô. Điều khiển xe rung cây để quả rơi xuống tấm bạt đặt ngay dưới gốc cây.

– Sau khi thu hoạch, nên cho quả vào rổ, rá có lót vật liệu mềm, khô ráo để quả không bị dập nát. Chú ý bảo vệ lớp bọt của đậu.

Thu hoạch mận

2. Bảo quản mận sau thu hoạch

2.1. Mục đích bảo quản sau khi thu hoạch mận

– Góp phần tăng giá trị kinh tế thương mại cho người sản xuất.

– Nâng cao chất lượng, cảm quan và vệ sinh thực phẩm để đưa đến tay người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng cao.

– Kéo dài thời gian bảo quản, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm của địa phương và xuất khẩu trái cây tươi.

2.2. Phân loại mận

– Đặt trái cây theo các loại khác nhau

– Quả to, màu đẹp, không bị sâu bệnh, không bị trầy xước, trên quả có một lớp phấn.

– Quả vừa, màu sắc đảm bảo, không bị sâu bệnh, trầy xước, có lớp bọt trên quả.

– Quả nhỏ, màu sắc đảm bảo, không bị sâu bệnh, trầy xước.

– Những quả không đạt tiêu chuẩn: sâu bệnh, trầy xước, màu sắc xấu nên để riêng.

2.3. Sơ chế mận

– Rửa và khử trùng

– Mận được rửa bằng nước sạch để loại bỏ bụi, đất cát, tạp chất hữu cơ và vi sinh vật bám trên bề mặt quả.

– Quá trình rửa cần hết sức nhẹ nhàng, tránh va đập mạnh, không dùng nước có áp lực mạnh để rửa mận.

– Xử lý và bảo quản:

+ Chất dùng để xử lý trong bảo tồn là những chất được phép sử dụng ở Việt Nam (Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5642 – 199; CAC / Vo4 XIV Ed2 Part IV)

+ Công dụng của các chất này là tiêu diệt và ức chế sự phát triển của vi sinh vật, vi trùng, nấm mốc, giảm tốc độ thối rữa, hao hụt kéo dài thời gian bảo quản.

Sau khi rửa sạch, để ráo mận và ngâm 5 phút trong dung dịch xử lý, sau đó đun sôi và lau khô trên sàn có lót một lớp giấy báo bên dưới. Để mận nhanh khô, bạn có thể dùng quạt (nhưng không được làm khô bằng gió hoặc nắng nóng).

+ Ngoài phương pháp dùng hóa chất để diệt nấm, vi sinh vật còn có thể sử dụng phương pháp xử lý nhiệt. Giữ mận ở 38⁰ C trong 2 ngày hoặc ngâm trong nước nóng 47^oC trong 5 phút cũng có xu hướng tốt để bảo quản.

– Đóng gói

Mận sau khi sấy khô được cho vào túi PE để đóng hộp. Tác dụng của bao bì là giảm hao hụt, ức chế tốc độ hô hấp, ức chế sự hình thành etylen, ức chế sự chín của trái cây và kéo dài thời gian bảo quản.

+ Việc lựa chọn từng loại túi PE phù hợp (về độ dày, độ thoáng khí, chất liệu) có tác dụng quyết định đến hiệu quả của quá trình bảo quản mận.

+ Mỗi bao đóng chỉ khoảng 2-4 kg mận (2 kg mận giữ nhiệt thường, 4 kg giữ lạnh). Đây là trọng lượng thích hợp để vận chuyển và giữ an toàn trong quá trình xếp dỡ và kiểm tra.

+ Chiều cao của mận trong bao không được dày quá 20 cm, tránh để mận bị dập, nát làm ảnh hưởng đến chất lượng của mận. Mỗi túi có đặt một gói hút etylen. Tùy theo trọng lượng của quả mận mà đặt lượng chất hấp thụ phù hợp.

2.4. Bảo quản mận

– Có thể bảo quản mận ở nhiệt độ thường hoặc bảo quản ở nhiệt độ lạnh.

Bảo quản mận

– Bảo quản mận ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ thấp 12,8 – 15,6^oC, độ ẩm 85 – 90%. Làm lạnh ức chế sự phát triển của nấm gây thối trái, nhưng gây hư hỏng và mềm trái khi đưa ra khỏi điều kiện lạnh. Các sản phẩm được làm lạnh có thể cung cấp chất lượng lên đến 2 tuần.

– Tại huyện Bắc Hà – tỉnh Lào Cai đã tổ chức nghiên cứu bảo quản mận Tam Hoa tươi bằng 3 phương pháp: Xông hơi SO₂kho lạnh và SO₂ và đóng hộp lạnh kết hợp đã kết luận rằng: Bảo quản mận tươi tốt nhất bằng hơi nước SO₂ Cho vào tủ lạnh sau khi thu hái xong, phân loại củ quả rồi xếp vào sọt tre, xung quanh có bện nhỏ, cho lưu huỳnh vào lò để khí SO thoát ra.₂ bốc lên, phủ bạt để SO bay hơi₂ cho trái cây. Cứ một tạ mận tươi cần 62 g lưu huỳnh để hấp trong 20 phút; Sau đó thông gió và bảo quản trong điều kiện lạnh, để quả tươi bảo quản được 5-6 ngày vẫn có hình dáng, màu sắc và chất lượng đạt yêu cầu thương phẩm. Loại mận đã qua xử lý hóa học này được bảo quản ở nhiệt độ 12.^oC có thể được bảo quản tươi trong khoảng 3 tuần.

Nguồn: Giáo trình Mô đun 05: trồng đào, lê, mận (Bộ NN & PTNT)